چکیده:

فقر همچنان یکی از چالش‌های اساسی بشر است که همچنان بیشتر چهره‌ای بیشتر روستایی دارد. اهمیت پرداختن به مسئله فقر و محرومیت به حدی است که سازمان ملل کاهش آن را به‌عنوان اولین هدف از اهداف توسعه پایدار قرار داده است. در حال حاضر رویکرد محققین و سیاست‌گذاران نسبت به پدیده فقر از حالت تک‌بعدی به چندبعدی تغییر کرده است. درنتیجه دیگر به فقر به‌عنوان یک مسئله صرفاً اقتصادی نگاه نشده بلکه برای آن ابعاد گوناگون از جمله آموزش، سلامت و رفاه نیز تصور شده است. لذا، شناخت و مقابله با فقر مستلزم درک جامع و نظام‌مند آن است.. درنتیجه، نظر به گستردگی و پیچیدگی روابط بین عوامل تأثیرگذار و متأثر از فقر هرگونه برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری برای آن نیازمند نگرشی جامع و نظام‌مند به پدیده فقر است.

مقدمه:

فقر، يكي از مهمترين مسائلي است كه اذهان سياستگذران، برنامه ريزان و توده مردم را بـه خـود مشغول كرده است، پديدهاي كه قطعاً هزينه ها و آسيبهاي متعدد ديگري را نيز به وجود آورده اسـت . اين موضوع موجب شده است كه در دهه هاي اخير، فقر مورد توجه محافل بین المللی و جهـاني قـرار گيرد، به طوري كه، سالانه برنامه ها و كنفرانسهاي متعددي براي چاره انديشي درباره آن برگزار شـده چالش‌های پیش روی کشورهای در حال توسعه برای دستیابی به توسعة پایدار است (UN, 2015). براساس گزارش سازمان ملل در سال 2015، 836 میلیون نفر در فقر شدید زندگی می‌کردند و به غذای کافی، آب آشامیدنی تمیز و فاضلاب دسترسی نداشتند در ابتدا فقر به‌مثابة پدیده‌ای اقتصادی در نظر گرفته و به شرایطی اطلاق می‌شد که متأثر از آن افراد یا خانواده‌ها توانایی تأمین نیازهای اساسی را نداشتند اما فقر پدیده‌ای است با ماهیت چندبعدی که علاوه بر دلالت بر مفهوم کمبود عوامل اقتصادی، شامل نبود فرصت‌ها، دسترسی‌نداشتن به خدمات اجتماعی یا محرومیت از آنها و دیگر محرومیت‌های اجتماعی نیز می‌شود بنابراین فقر صرفاً درآمد ناکافی نیست؛ بلکه شبکه‌ای به‌هم‌پیوسته از فقدان توانایی‌های اساسی است.

فقر روستایی غالباً با ویژگی نابرابری منطقه‌ای همراه و شایع‌تر، عمیق‌تر و وخیم‌تر از فقر شهری است. اهمیت فقر روستایی همیشه به‌درستی درک نمی‌شود؛ بخشی از آن به این دلیل است که فقرای شهری بیش از همتایان روستایی خود دیده می‌شوندهرچه فقر موقتی‌تر باشد، برنامه‌های با هدف تثبیت نوسانات درآمد در کوتاه‌مدت مناسب‌تر است؛ اما اگر فقر پایدارتر باشد، به تدابیر بلندمدت برای بهبود بازار کار یا سیستم تأمین اجتماعی قوی‌تر نیاز است

فقر در نواحی روستایی براثر عوامل اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و تاریخی و درنهایت عدم توسعة روستایی شکل گرفته است؛ بنابراین بین فقر و زندگی روستایی ارتباط تنگاتنگی وجود دارد؛ زیرا بیش از سه‌چهارم فقرا در نواحی روستایی زندگی می‌کنند (صدر موسوی و همکاران، 1398: 29).

کشور ما نیز همانند دیگر کشورهای در حال توسعه با مسئلة فقر و گستردگی این پدیده در نواحی روستایی مواجه است که از مهم‌ترین مشکلات نواحی روستایی به شمار می‌رود گفته شده در هر سطحی از مصرف، میزان فقر در نواحی روستایی بیش از نواحی شهری است (محمودی، ۱۳۸۶: ۱۲۲). فقر در نواحی روستایی مسائلی چون ایجاد نابرابری در درون جامعة روستایی، مهاجرت به شهرها، تخلیة روستاها، آسیب‌پذیری محیطی روستاها، افزایش بیکاری، کاهش شمار تولیدکنندگان و تولیدات بخش کشاورزی، افزایش وابستگی اقتصادی به دیگر کشورها، افزایش آمار بزهکاری، کاهش امنیت عمومی و… را در پی دارد (رضوانی، 1388: 12).

اندازه‌گیری و شناسایی فقر از ملزومات و جزء جدایی‌ناپذیر دانش برای تدوین برنامه‌ها و سیاست‌های فقرزدایی جامعه است در این زمینه سنجش و تحلیل فقر، نابرابری و آسیب‌پذیری برای اهداف شناختی (دانستن شرایط)، اهداف تحلیلی (درک عوامل تعیین‌کنندة این وضعیت)، اهداف سیاست‌گذاری (طراحی مداخلات که به بهترین شکل با موضوعات سازگار است) و اهداف نظارت و ارزیابی (ارزیابی اثربخشی سیاست‌های فعلی و تعیین اینکه آیا اوضاع در حال تغییر است) بسیار اهمیت دارد.

توسعه (Development)

درلغت به معنای وسعت دادن وفرخ کردن است . برخی توسعه را اصطلاح جدیدی دانسته اند که درمورد تحولات وزندگی های جوامع درجهت پیشرفت یا تجدیدسازمان (مدرنیزاسیون ) جوامع معرف به توسعه نیافته به کار می رود

توسعه از نظر پراساد میسرا اقتصاد دان هندی

توسعه به عنوان یک مفهوم  متعالی ، دست آورد بشری وپدیده های چند بعدی است . وفی نفسه یک مسلک (ایدئولوژی ) به حساب می آید . توسعه به دلیل این که دست آورد انسان محسوب می گردد، درمحتوا ونمود ، دارای مختصات فرهنگی است وبر تحول ارگانیک دلالت دارد. هدف از توسعه ایجاد زندگی پر ثمره ای است که توسط فرهنگ تعریف می شود بنابراین توسعه دست یابی فزاینده انسان به ارزش های فرهنگی خود است . این مفهوم بر معنای زیر تاکید دارد.

اولآ، توسعه یک فرآیند است نه وضع ایستا ، ثانیا، این فرآینددر نهایت به ارزش ها مربوط می شود. ثالثا این ارزش ها ، ارزش های مردمانی است که تعلق به جهان غرب یا هر جهان دیگری ندارد.

میسرا، درواقع توسعه را فرایندی می داند که سبب شکوفایی کامل توانایی های ذاتی انسان  می شود از این رو به نظر وی باید مدل توسعه یک کشور، هدف های سه گانه ی ، حقیقت ، خوبی وزیبایی را دنبال کند. از این سه مقوله در نگرش ها ، مذاهب ، عقاید وفرهنگ های مختلف ، برداست های متفاوتی متصور است . از این رو توسعه ای که بخواهد بر اساس این سه رکن صورت گیرد . مدل والگوهای آن نه وام گرفتنی است ، ونه تحمیل کردنی ، بلکه تنها توسط هر قوم وملتی ساختنی است

توسعه روستایی

ادبیات توسعه روستایی تعاریف متعددی از توسعه روستایی را درخود دارد . هر چند این تعاریف مولفه های مشترک فراوانی را درخود دارند لیکن از تفاوت های مشهودی نیز برخوردارند که این اختلاف ناشی از بینش نظری وسطح تحلیل وبررسی اختیارشده برای تبیین موضوع می شود . برای تبیین مناسب تر فضای مفهومی توسعه روستایی به برخی از تعاریف مطرح شده اشاره می گردد.

دیاسن (Diasen) معتقد است توسعه روستایی راهبردی است که به منظور بهبود زندگی اقتصادی واجتماعی گروه خاصی از مردم (روستاییان فقیر) طراحی شده است . این فرآیند شامل بسط منافع توسعه در میان فقیر ترین اقشاری است که در مناطق روستایی در پی کسب معاش هستند . این گروه شامل کشاورزان خرده پا ، خوش نشینان وکشاورزان بی زمین است .

بانک جهانی در سال 1975 عنوان داشته ،توسعه روستایی راهبردی است که برای بهبود زندگی اقتصادی واجتماعی گروه های خاصی از مردم – روستاییان فقیر طراحی شده است . این امر متضمن انتقال منافع به افراد بسیار فقیری است که در نواحی روستایی در پی تامین معاش اند این گروه شامل کشاورزان خرده پا ، اجاره داران وافراد فاقد زمین می باشد.

برای توسعه روستایی از مولفه هایی چون افزایش باز دهی کشاورزی ، دگرگونی در نسبت های بیکاری ومیزان اشتغال ، دگرگونی در توزیع درآمده دگرگونی در مالکیت ارضی ، دگرگونی در هرم قدرت وتحول در الگوهای مشارکت درتصمیم گیری ، افزاش درتحرک اجتماعی که موجب تغییردر نظام قشر بندی وقدرت ونیز دگرگونی درشاخص هایی چون سطح تحصیلات ، دسترسی به امکانات آموزشی ، نسبت جمعیت به پزشک ، تعداد درمانگاهها ،وضع سکونت ،راههای روستایی ، برق رسانی ، تغذیه ونیز دگرگونی در ارزشها ، بارها وگرایش ها می گردد یاد می کنند افزایش تولید وبهره وری برابری در دسترس به فرصت های کسب درآمد ، دسترسی به خدمات عمومی ودسترسی به نهاده های تولیدی ،اشتغال سودمند ، اعتماد به نقش ، مشارکت مردم در فرآیندتوسعه و توازن بوم شناختی هدف های به یکدیگر وابسته های هستند که برداشت یک پارچه از توسعه روستایی را مطرح می نماید

توسعه روستایی به نوین سازی جامعه روستایی می پردازد وآن را از یک انزوای سنتی به جامعه ای تغییر خواهد داد که با اقتصاد ملی عجین شده است . بنابراین هدف های توسعه روستایی در محدوده یک بخش خلاصه نمی شود . بلکه مواردی چون بهبود وبهره وری ، افزایش اشتغال ، تامین حداقل قابل قبول ، غذا ،  مسکن ، آموزش وبهداشت را در برمی گیرد. دوره اخیر توسعه روستایی در قالب توسعه مشارکتی که در بردارنده ابعاد توسعه روستایی یک پارچه و مشارکت مردم می باشد نیز مطرح شده است درنتیجه توسعه روستایی شامل فرآیند عمیقی از تغییرات درکل جامعه می باشد. این فرایند روشی برای افزایش فرصت های قابل دسترسی برای فرد وافزایش امکانات بهره وری از آنها است

شاخص های توسعه روستایی

توسعه روستایی مفهوم پیچیده وچند بعدی است وشرایط جریانات روستایی را نمی توان به وسیله یک معیارتنها توصیف کرد . برای پوشش دادن به مفاهیم مختلف توسعه روستایی احتیاج به یک مجموعه کلی از شاخص هاست . در رابطه با تعداد مطلوب شاخصها ، هیچ ضابطه قرص ومحکمی نمی تواند وجود داشته باشد. برنامه ریزان معمولا فهرست کوتاهی از شاخصها را ترجیح می دهند که قابلیت عرضه کردن سریع چشم انداز اقتصادی از توسعه را داشته باشد. به چند چهار نمونه از شاخص های روستای اشاره می کنیم .

1-   جمعیت ومهاجرت(population and migration)

براثر رشد بی سابقه جمعیت که تاحدودی دستاوردهای توسعه را  از بین برده است . برنامه ریزی جمعیت عنصری حساس در برنامه ریزی برای توسعه اقتصادی واجتماعی به ویژه در کشورهای درحال توسعه شده است . اطلاعات اساسی در زمینه توزیع جمعیت به تفکیک نواحی برای هر گونه تحلیل روستایی ضروری است . شاخصهای تغییرات جمعیت ومهاجرت جمعیت ، در ارزیابی جریانات قبلی وچشم اندازهای بعدی توسعه ، اهمیت کلیدی دارند. آمارهای جمعیتی به تفکیک سن ، جنس ، ناحیه ، مبنای توصیف یا پیش بینی های دقیق تری در مورد مشکلات چشم اندازهای توسعه روستایی است .اکثر تحلیهای نهایی ابعاد اقتصادی واجتماعی زندگی روستایی ، اغلب به اطلاعاتی در مورد سازمان اجتماعی در سطح خانوار ومحلی نیاز دارند. جهت پوشش دادن به محور جمعیت ومهاجرت می توان از شاخصهای زیر را نام برد تراکم جمعیت –  تغییر جمعیت – ساختار جمعیت

2-   ساختار وعملکرد اقتصادی Economic structure and performance

برنامه ریزی صحیح جهت رشد وتوسعه اقتصادی مستلزم شناخت ویژگیهای نیروی انسانی وتامین مشاغل مورد نیاز جامعه است و تامین شغل برای کلیه افرادی که هر ساله وارد بازار کار می شوندوتوزیع صحیح آن نسبت به نیازهای جامعه، باید پایه واساس هر برنامه ریزی قرارگیرد . تضمین وبهبود اشتغال روستایی کافی ، یکی از اهداف اصلی سیاست های روستایی است . بنابراین داده های نرخ اشتغال ورشد ارزش افزوده  یا نرخ مشارکت نیروی کار ونرخ بیکاری ، متغییرهای کلیدی برای ارزیابی وضعیت دور نمای توسعه روستایی است . همچنین بهره وری ومحاسبه آن جهت برنامه ریزی برای استفاده بهینه از منابع وعوامل تولید به خصوص نیروی انسانی  بسیار مهم است . از طرفی بدون سرمایه گذاری در بخش های مختلف اقتصادی روستا ، امکان رشد وتوسعه بخش های مختلف کاهش می یابد ودچاررکود خواهد شد. درکل برای بررسی ساختار اقتصادی و عملکرد آن در روستا می توان از شاخص های زیر استفاد ه کرد– اشتغال – سهم بخش های اقتصادی – بهره وری – سرمایه گذاری

3-   بهزیستی وعدالت اجتماعی

ایجاد عدالت اجتماعی وبهزیستی از جمله از بین بردن شکاف در آمد وثروت میان افراد جامعه به خصوص روستایی وشهری بی عدالتی بین تولید کنندگان محصولات کشاورزی که در دست مصرف کنندگان شهری استثمارمی شوند، آگاهی مردم نسبت به حقوق خود ، دسترسی به خدمات اجتماعی ( مسکن ، آموزش ، تغذیه ، بهداشت ، وامنیت ) همه وهمه تاثیر غیر قابل انکاری بر توسعه می گذارند . بنابراین بررسی موضوعات کلید فوق در فرآیند برنامه ریزی ، کمک شایانی به برنامه ریزان وسیاست گذاران توسعه روستایی می کند. درکل می توان محورهای زیر را برای پوشش دادن موضوعات بهزیستی وعدالت اجتماعی در نظرگرفتدرآمد – مسکن – آموزش – بهداشت – امنیت – تغذیه – مشارکت

4–   محیط وپایداری (Environment and sustainability)

درصورتی که به توسعه ، به خصوص توسعه روستایی ازدیدگاهی سیستماتیک نگریسته شود ، محیط وطبیعت هم درون داد (input)وهم برون داد (output) آن خواهد بود ، به طوری بهبود وضعیت محیط زیست باعث افزایش بهره وری در کشاورزی ، شیلات ، جنگل ها ، کاهش هزینه های بهداشتی ، بهبود تامین غذای جامعه و در نتیجه بهبود سطح زندگی می شود واز طرف دیگر عوامل مختلفی نیز بر روی محیط زیست تاثیر می گذارند

عوامل مؤثر بر افزایش و گسترش فقر روستایی

• تشریح فقر گالبریت
  نخستین چیز برای تعریف فقر «ناخوشایند بودن» آن است. گالبریت با نشانه این موضوع به تشریح واژه فقر و اینکه فقیر به چه کسی اطلاق می‌شود می‌پردازد، از نظر وی دونوع فقر کاملا قابل تشخیص است: یک نوع شامل حال معدودی می‌شود که در جوامع هستند ودیگری فقری است که شامل همه مردم به جز معدودی می‌شود.گالبریت توجه خود را از واژه فقر ابتدا به علت‌های فقر در جوامعی «عملا روستایی» می‌کشاند. آنجا که همه فقیر هستند و اگر دارایی یا رفاهی وجود داشته باشد خوشبختی استثنایی معدودی از افراد است.
  او معتقد است علل این نوع فقر توده‌ای در مقایسه با فقر موضعی کمتر مورد استفاده قرار گرفته و به جایی تا درجه شگفت‌انگیزی علل آن فرضی شده است.او معمول‌ترین توضیح علت فقر توده‌ای را با این رابطه باز تعریف می‌کند تا زمین سنگلاخ، خشک یا کم است یا کمبود آهن و معدن وجود دارد. وقتی شمار زیادی از مردم در چنین محیط بی برکت و نامساعدی تلاش می‌کنند نتیجه آن مشخص است: آنها بازده کوچکی را درمیان خود تقسیم می‌کنند در نتیجه فقیرند.● تعادل فقر

  بهبود درآمد در کشور غنی به افزایش پس‌انداز و سرمایه‌گذاری منجر می‌شود. این پس‌انداز به علت اینکه از فشارهای مصرف شخصی در زمان است افزایش می‌یابد. اما در کشورهای فقیر هرگونه بهبود درآمد زیر فشارهای شدید مصرف قرار می‌گیرد. بنابراین در حالی که بهبود تکنولوژی معمولا به سرمایه‌گذاری نیاز دارد و به علت مصرف درآمد، سطح پس‌انداز و سرمایه‌گذاری به حداقل می‌رسد. بدین ترتیب افزایش جمعیت به تدریج باعث می‌شود که کارگران بازدهی کمتری داشته باشند
  ● سازش
  در کشور دارای بخش بزرگی ازمردم کسب درآمد آسایس‌آور و فزآینده را انتظار دارند. امامردم فقیر با فقر خود«سازش» می‌کنند.اما گالبریت می‌گوید که حتی در فقیرترین کشورها که سلطه تعادل فقر در آنها کورکننده است; سازش کامل نیست از نظر او اندیشه سازش در ادبیات پیشرفته اقتصادی جای ارزشمندی ندارد ویکی از نمونه‌های بارز آن سرسختی برخی جوامع سرخپوست آمریکای شمالی در نگاهداری آئین‌های سنتی زندگی خود است. اما شاید لحن تاسف‌بار گالبریت آنگاهی کامل شود که می‌گوید: فقرچه مردم با آن بسازند و چه نسازند دردناک است
  نتیجه‌گیری

در ابتدا فقر، پدیده‌ای اقتصادی در نظر گرفته و به شرایطی اطلاق می‌شد که متأثر از آن افراد یا خانواده‌ها توانایی تأمین نیازهای اساسی خود را نداشتند؛ اما فقر، پدیده‌ای است که ماهیت چندبعدی دارد و علاوه بر دلالت بر مفهوم کمبود عوامل اقتصادی، شامل نبود فرصت‌ها، دسترسی‌نداشتن به خدمات اجتماعی یا محرومیت از آنها و دیگر محرومیت‌های اجتماعی نیز می‌شود؛ بنابراین فقر صرفاً درآمد ناکافی نیست؛ بلکه یک شبکة به‌هم‌پیوسته از فقدان توانایی‌های اساسی است که فقر پدیدهای تک بعدی ً جنبه اقتصادی ندارد. لذا، پرداختن به مسئله فقر نبوده و صرفا و مدیریت آن مستلزم تغییر نوع نگاه به فقر از حالت یک پدیده تک بعدی به یک پدیده چندبعدی است. گذشته از این فقر ماهیتی مطلق نداشته بلکه نسبی است. این بدان مفهوم است که بررسی و تحلیل آن بسته به زمان و مکان متفاوت بوده و شاخصها و معیارهای خاص خود را می طلبد. بر اساس همین تغییر رویکرد نسبت به مسئله فقر، یعنی نگاه چندبعدی و نسبی و فقر روستایی در ایران از ابعاد مختلف آموزشی، سلامت و رفاه استانداردهای زندگی و بر اساس شاخص های بومی الف -گستردگی فقر در بین جامعه روستایی ایران بیش از شدت آن است. ب- فقر روستایی در ایران بیشتر از بعد آموزشی است تا سلامت و رفاه، این مسئله خود تأکیدی ً اقتصادی نبودن فقر. این مسئله در مطالعات مختلف است فقر در نواحی روستایی ایران بیشتر جنبه آموزشی دارد تا جنبه اقتصادی و خانوارهای روستایی با توجه به شرایط شان در یک یا چند بعد فقیر هستند که فقر درآمدی یکی از ابعاد آن است.  نیز مورد تأکید بوده است. گذشته از موقعیت جغرافیایی، اقلیم نیز یکی دیگر از متغیرهای تأثیرگذار بر فقر روستایی است.

واقع شدن در نواحی نامساعد اقلیمی نقش انکارناپذیری در گستردگی و شدت فقر روستایی دارد. این مسئله به ویژه به این دلیل است که معیشت و رفاه خانوارهای روستایی وابستگی بسیاری به منابع طبیعی نظیر آب، خاک، جنگل، مرتع و بهره برداری از آنها دارد. از سوی دیگر کمیت و کیفیت این منابع خود متأثر از شرایط و پارامترهای اقلیمی نظیر بارندگی و دما است. لذا، واقع شدن در مناطق یا شرایط اقلیمی نامناسب در فقر و محرومیت مردمان درگیر در آن شرایط خواهد داشت

از آنجا که شدت و وسعت فقر از یک سو و ابعاد آن از سوی دیگر در مناطق مختلف متفاوت است،لازم است که سیاستگذاران و برنامه ریزان در درجه اول به این تفاوتها توجه داشته و تنوع فقر و محرومیت ً روستایی را کامل درک نمایند. سپس بر اساس درک این تنوع و با در نظر گرفتن این تفاوتها نسبت به فقرزدایی هوشمند اقدام نمایند. به عنوان مثال این مطالعه نشان داد که خانوارهای دارای بعد جمعیتی بزرگتر نسبت به خانوارهای کم جمعیت بیشتر دچار محرومیت هستند، درنتیجه لازم  است دولت مردان در سیاستها و برنامه های حمایتی تعریف شده به خانوارهای دارای بعد بیشتر توجه بیشتری مبذول دارند. همچنین، ضعف زیرساختها و خدمات رفاهی، آموزشی و بهداشتی در نواحی دور از مرکز یکی دیگر از علل فقر و محرومیت در جامعه روستایی ایران است. به عبارت دیگر دورافتادگی نواحی روستایی و ضعف این قبیل زیرساختها خود منجر به عقب ماندگی، فقر و محرومیت بیشتر این مناطق نسبت به مناطق نزدیک به مرکز شده است. لذا، لازم  است دولت مردان و سیاستگذاران در برنامه های آتی به این تفاوتها توجه نموده و زمینه رفع این قبیل موانع را از طریق توسعه و بهبود زیرساختهای مختلف از جمله ارتباطی، آموزشی، بهداشتی و رفاهی فراهم نمایند. به همین ترتیب، نظر به تأثیر ویژگیهای اقلیمی بر شدت فقر در برخی نواحی مانند استان سیستان و بلوچستان لازم  است برنامه ها و سیاستهای بهبود تاب آوری و سازگاری با تغییر اقلیم نظیر تنوع بخشی به منابع درآمدی از طریق توسعه زنجیره های ارزش و تأمین محصولات کشاورزی و غیرکشاورزی و ترویج بهره گیری از منابع انرژی تجدیدپذیر همانند انرژی بادی و خورشیدی در این قبیل مناطق موردتوجه قرار گیرد. در نهایت،لازم  به تأکید است که منظور از فقرزدایی هوشمند چیزی نیست جز سیاستگذاری و برنامه ریزی هدفمند و مبتنی بر شناخت کامل از پدیده فقر از جنبه های نوع، شدت و گستردگی آن. این نوع اقدام علیه فقر فقرزدایی هوشمند خود مستلزم نوعی نگاه جامع و نظام مند سیستماتیک به پدیده فقر است. جامع نگری به سیاستگذار و برنامه ریز کمک خواهد نمود تا همه ابعاد و زوایای فقر را موردتوجه قرار دهد

نغمه صاحبی دکترا  تخصصی جغرافیا برنامه ریزی روستایی  واحد رشت ،دانشگاه آزاد اسلامی ،رشت ،ایران

پایگاه خبری میرزا کوچک نیوز: انتشار مطالب خبری و یادداشت های دریافتی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای منتشر می‌شود.