چکیده:

گردشگري سلامت بويژه آبگرم در جهان در حال رشد است ايران نيز چشم ههاي آبگرم متعددي در مناطق روستايي دارد كه گردشگران زيادي را به خود جذب ميكند و تأمين امنيت گردشگران از عوامل كليدي موفقيت اين مقاصد است. البته مسائل امنيتي گردشگران در هر مقصد متفاوت است. لذا هدف مقاله واكاوي فضايي امنيت گردشگران سلامت (جاني، مالي و رفتاري) در روستاهاي آبگرم كشور است. جامعه تحقيق كليه گردشگران آبگرم روستايي هستند كه تعداد 384 گردشگر با نمونهگيري خوشهاي از 16 روستا در 8 منطقه جغرافياي انتخاب شدند و ابزار مورد مطالعه پرسشنامه بود. نتايج نشان داد كه گردشگران سلامت در طول سفر امنيت داشتند اما ميزان آن بين مناطق مختلف يكسان نبود به طور يكه امنيت در جنوب-غرب و جنوب- شرق نسبت به ساير مناطق كمتر بود. راهكارهاي ارتقاي امنيت همچون افزايش همكاريهاي كشور ايران و پاكستان در مبارزه با تروريسم و مواد مخدر و حضور نيروي انتظامي در مناطق گردشگري پيشنهاد شد

کلید واژگان:گردشگری،سلامت،نقش،روستاها

   Abstract

Health tourism, especially spa, is growing in the world. Iran also has several hot springs in rural areas that attract many tourists and ensuring the safety of tourists is one of the key factors in the success of these destinations. Of course, the security issues of tourists are different in each destination. Therefore, the purpose of this article is to investigate the spatial safety of health tourists (life, financial and behavioral) in spa villages of the country. The study population is all rural spa tourists that 384 tourists were selected by cluster sampling from 16 villages in 8 geographical areas and the study tool was a questionnaire. The results showed that health tourists had security during the trip but the amount was not the same between different regions, so security in the south-west and south-east was less than other regions. Security enhancement strategies such as increasing cooperation between Iran and Pakistan in the fight against terrorism and narcotics and the presence of law enforcement in tourist areas were proposed

Keywords: tourism, health, role, villages

مقدمه

امروزه يكي از اهداف مهم سفر، ارتقاي سلامت است و در اين ميان سفر به مقاصد گردشگري سلامت با هدف بهرهبرداري از چشمه هاي آبگرم در حال افزايش است كه متأسفانه آمار دقيقي از برترين مقاصد گردشگري سلامت در كشور در دسترس نيست . با اين وجود در حال حاضر بيش از 100 چشمه آبگرم در كشور شناسايي شده

كه 69 دهنه چشمه در مناطق روستايي كشور قرار گرفتند. اين چشمه هاي آبگرم داراي تركيبات شيميايي و خواص درماني متنوعي ميباشند و به چهار گروه عمده سولفاته، بيكربناته، كلروره و سولفوره تقسيم ميشوند (70: Ibid (كه پتانسيل ويژهاي را براي جذب گردشگر فراهم نموده است اما اكثر اين چشمه ها در مناطق كوهستاني و به دور از كلان شهرها با زيرساختهاي نسبتاً نامناسب قرار دارند. بنابراين توجه به امنيت جاني (فيزيكي) گردشگران بهعنوان يك عامل بسيار مهم در جذب گردشگر به اين مناطق بسيار مهم است. همچنين طي دهه گذشته با وقوع وقايع (سندروم )ها پايين آورندهلامتي همچون آنفولانزاي مرغي، سندرم حاد تنفسي

ابعاد ديگر امنيت گردشگر شامل امنيت مالي و امنيت رفتاري گردشگران در مقصد ميباشد. امنيت مالي گردشگر در رابطه با نبود وجود خطرات مالي(ريسك پايين) براي گردشگر تعريف ميشود كه اين خطرات مالي شامل دزدي، كلاهبرداري و هزينههاي اضافي غيرمنتظرهاي است  كه ميزبان از گردشگر ميخواهد. با توجه به نظريه «جمعيت در خطر » از آنجا كه در مكانهاي گردشگري ازدحام جمعيت وجود دارد و از طرفي گردشگران معمولاً مقادير بيشتري پول به همراه خود دارند و همچنين شناسايي آنها در بين جمعيت بهخاطر نوع پوشش، لهجه و رفتارشان از افراد بومي آسانتر است قربانيان آسانتري براي مقوله دزدي ميباشندگردشگر امنيت رفتاري دارد و تعامل مثبت و سازندهاي بين گردشگر و ميزبان رخ ميدهد. دراين راستا از خطراتي كه امنيت رفتاري گردشگر را تحت تأثير قرار ميدهد ميتوان به عنوان نمونه به وجود مسائل و تفاوتهاي فرهنگي ميان ميزبان و گردشگر، مصرف مواد مخدر اشاره كرد كه در بلندمدت ميتواند مخل امنيت رفتاري گردشگران باشددر كوينزلند قانون به كليه كساني كه داراي گواهينامه رانندگي هستند اجازه موتور سواري را ميدهد به همين دليل گردشگران بويژه گردشگران جوان و بانوان تمايل زيادي به استفاده از موتور دارند اما به دليل مهارت ضعيف رانندگي، بيتجربگي، عدم توجه و فقدان لباسهاي ايمني دچار سانحه تصادف ميشوند. در اين ميان بنگاههاي كرايه موتور نقش مهمي در مديريت تصادفات و خطرات جراحت مشتريان ايفا ميكنند. با معرفي الزامات دقيقتر صدور مجوز ميتوان اينگونه خطرات را كاهش داد اما از سويي ديگر اين قوانين براي بنگاهها و ميزان لذت و جايجايي گردشگران تا حدودي بازدارنده استدر تحقيق خود ابعاد مختلف امنيت در گردشگري ورزشي ايران از منظر گردشگران خارجي را بررسي نمودند. پرخاشگري اجتماعي، احساس ناامني در حريمشخصي و دزدي مهمترين مواردي بود كه گردشگران ورزشي قبل از سفر خود به ايران در مورد آنها احساس ناامني ميكردند همچنين ناامني در حريم شخصي، پرخاشگري اجتماعي و احساس ناامني رواني نيز مهمترين مواردي بود كه گردشگران ورزشي در طول حضور خود در ايران از آن احساس ناامني ميكردند . در مورد عوامل مخل امنيت نظير خشونت و زد و خورد، قتل، هتك ناموس، و تروريسم هيچگونه ناامني از طرف گردشگران ورزشي احساس نشددر تحقيقي كه رباني و همكارانش (1390 (

با هدف شناخت نقش پليس در توسعه صنعت گردشگري و تأثيرات خدماترساني و حضور فيزيكي آن بر افزايش تعداد گردشگران خارجي در فضاهاي گردشگري شهر اصفهان انجام دادند، گردشگران خارجي شهر اصفهان را امن دانستند و تمايل داشتهاند دوباره به اين شهر مسافرت كنند و يا آن را به ساير دوستان و آشنايان براي سفر معرفي كنند. اما از نحوه اطلاع رساني پليس، نظارت پليس بر عملكرد مراكز گردشگري (هتلها، رستورانها و آژانسهاي مسافرتي) و همچنين تراكم زياد در برخي از مراكز گردشگري، ابراز نارضايتي نمودند. همچنين در پژوهشي كه مشكلات و موانع امنيتي در بخش گردشگري استان اصفهان بررسي شده بود مهمترين موانع عبارت بودند از : امنيت مالي و اقتصادي (سرقت پول، مدارك و كيف مسافر، نبود تعرفه براي قيمت خدمات و كالاها، عدم تعادل بين ارزش پول پرداختي و خدمات و امكانات دريافتي، عدم ارائه صورتحساب به مشتري، گران بودن نرخ هتل ) ها امنيت رواني (تبليغات سوء عليه ايران و مخدوش شدن تصوير ايران در خارج از كشور و عملكرد ضعيف نهادهاي اجرايي و برخوردهاي نامناسب و نبود پليس حرفهاي گردشگري)، امنيت قانوني و اداري (عدم ثبات در مديريت سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري و توجيه نبودن ارگان هاي دولتي در رابطه با كار و فعاليتهاي گردشگري)، امنيت جاده اي و حمل و نقل (پايين بودن ظرفيت حمل و نقل در مقايسه با وسايل نقليه عمومي (بويژه قط )ار ، فرسودگي ناوگان حمل و نقل هوايي و فرهنگ رانندگي در كشور)، امنيت غذايي (نبايد تنها به سالم بودن غذا اكتفا نمود بلكه تنوع غذايي در مراكز پذيرايي براي ارضاي دائقه هاي مختلف ضروري استيكي از انواع گردشگري در سالهاي اخير رشد چشمگيري داشته است گردشگري آبگرم است كه با هدف بهبود فيزيكي، درمانهاي زيبايي، آرامش/ استراحت و سرگرمي با استفاده ازچشمههاي آبگرم صورت ميگيرد

گردشگری سلامت:

ﮔﺮدﺷﮕﺮی ﺳﻼﻣﺖ و ﺗﻮرﯾﺴﻢ درﻣﺎﻧﯽ ﯾﮑﯽ از ﺣﻮزه ﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻧﻘﺸﯽ ﺑﺴﺰا در ﺟﻬﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﮔﺮدﺷﮕﺮی اﯾﻔﺎ ﻧﻤﺎﯾﺪ و داﻣﻨﻪای ﺑﺴﯿﺎر ﮔﺴﺘﺮده را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد. در ادامه با کجارو همراه باید تا با این شاخه از گردشگری به‌طور کامل آشنا شوید.

گسترش صنعت گردشگری علاوه بر نقش و تاثیر آن در ابراز هویت ملی، موجب ارتقای ابعاد وسیع اقتصادی از جمله ایجاد فرصت‌های شغلی، درآمدزایی، كاهش فقر و گسترش عدالت اجتماعی و رفاه در جامعه می‌شود. در ﻣﯿﺎن ﺣﻮزه ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮔﺮدﺷﮕﺮی، ﮔﺮدﺷﮕﺮی ﺳﻼﻣﺖ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ و ﻣﺰﯾﺖ ﻫﺎی رﻗﺎﺑﺘﯽ از ﺗﻮﺟﻪ زﯾﺎدی ﺑﺮﺧﻮردار ﺷﺪه اﺳﺖ

گردشگری پس از صنعت نفت و خودروسازی، سومین صنعت بزرگ جهان به شمار می‌رود. این صنعت تاثیر بسزایی در درآمدهای ارزی کشورها دارد و به طور حتم در آینده‌ای نزدیک به صنعت اول جهان تبدیل خواهد شد. با گذر زمان و پیشرفت این صنعت، گردشگری از حالت عام خارج شده و به شاخه‌های تخصصی نظیر گردشگری فرهنگی، گردشگری ورزشی، گردشگری ماجراجویانه، گردشگری مذهبی، گردشگری سلامت و غیره تقسیم شده است. آنچه که مبنای این تقسیم‌بندی قرار می‌گیرد «نیت یا قصد اصلی» گردشگر از گردشگری است. بنابراین، افرادی که به منظور برخورداری از خدمات سلامت (پیشگیری، درمان) به کشور دیگری سفر می‌کنند، در زمره گردشگران سلامت قرار دارند.

توریسم درمانی یا گردشگری سلامت

برای توریسم درمانی که گاهی از آن با عنوان توریسم سلامت و یا گردشگری سلامت نام برده می‌شود، تعاریف گوناگونی بیان شده است. سازمان جهانی گردشگری (WTO) به طور خاص، گردشگری سلامت را چنین تعریف می‌کند : استفاده از خدماتی که به بهبود یا افزایش سلامتی و افزایش روحیه فرد (با استفاده از آب‌های معدنی ، آب و هوا یا مداخلات پزشکی) منجر می‌شود و در مکانی خارج از محل سکونت فرد – که بیش از ۲۴ ساعت است – به طول می‌انجامد. مقوله‌ی گردشگری سلامت فراتر از گردشگری درمانی است. آب‌های گرم و معدنی و لجن درمانی همراه با امکانات طبیعی نیز شامل مقوله‌ی گردشگری سلامت است. شعار جهانی توریسم سلامت، امکانات و خدمات در حد کشور‌های جهان اول یا پیشرفته و قیمت‌ها و هزینه‌ها در حد کشور‌های در حال توسعه و جهان سوم است.

تاریخچه‌ی گردشگری سلامت

ردشگری سلامت از زمان یونان و روم باستان وجود داشته و سپس به بسیاری از کشور‌های اروپایی و نقاط دیگر دنیا توسعه‌ یافته است. از زمان باستان، افراد زیادی به منظور فراغت روحی و درمان به مجاورت رودخانه و آب‌های معدنی می‌رفتند. آب‌‌های گرم از قدیم‌الایام با آرامش و تجدید قوای جسمی و روحی انسان همراه بوده است. استفاده‌‌کنندگان از این‌گونه آب‌ها، قرن‌هاست که در آب‌های گرم آب‌تنی می‌کنند و از آب چشمه‌های معدنی می‌نوشند.

در انگلستان، توسعه اقامتگاه‌های کنار دریا بر اساساین باور اتفاق افتاد که استفاده آب دریا در درمان بیماری‌ها مفید است. در اروپا شهرهای بسیاری در اطراف چشمه‌های آب معدنی و تسهیلات درمانی ساخته شده است. نمونه‌های آن را می‌توان در شهرهای بادن، لاسانه، موریتس و اینترلاکن در سوییس، بادن و ویسبادن در آلمان، وین در اتریش و بوداپست در مجارستان مشاهده کرد. در این شهرها مردم از آب‌های معدنی به منظور معالجه بیماری‌هایی همچون رماتیسم، عفونت‌های پوست و سوءهاضمه استفاده می‌کردند.

در اروپا چشمه‌های آب معدنی و کلینیک‌های آب درمانی در اواخر قرن هجدهم مورد توجه جدی قرار گرفتند و علاوه بر این که به تجهیزات متناسب مجهز شدند فضاهای اطراف آن‌ها نیز برای بهره‌مندی از سکون و آرامش و چشم‌اندازهای طبیعی سامان یافتند. در این قبیل کلینیک‌ها تیم‌های مشاوره پزشکی برای تجویز مدت و نحوه استفاده از هر نوع آب برای درمان بیماری‌های مختلف مشغول هستند. مراجعین به این‌گونه آب‌ها را اغلب بیمارانی که مبتلا به ناراحتی‌های پوستی، دردهای روماتیسمی، ورم مفاصل، خستگی و فرسودگی مفرط جسمی، نقرس، التهاب مهره‌ها و ستون فقرات تشکیل می‌دهند.

در آمریکا نیز مردم به چشمه‌های آب معدنی، اقامتگاه‌های مجاور دریا مسافرت می‌کردند. قدیمی‌ترین منطقه چشمه‌های آب گرم آمریکا ساراتوگاست که از حدود ۲۰۰ سال پیش به صورت یک منطقه تجاری در این زمینه با ارائه تسهیلات اقامتی و پذیرایی مناسب، فعال شده است. همچنین می‌توان به چشمه‌های آب‌معدنی نزدیک ایالات فیلادلفیا و ویرجینیا اشاره کرد. برای حداکثر کردن مطلوبیت سفر، تسهیلاتی از قبیل کتابخانه، تماشاخانه، تالار موسیقی و زمین‌های بازی برای مفرح کردن اوقات گردشگران ایجاد شده است. به طوری‌که امروزه مردم نه فقط برای آب‌درمانی بلکه به قصد استفاده از انواع سرگرمی‌های اجتماعی به این مناطق سفر می‌کنند.

شواهد و آثار فراوانی از اهمیت آب‌های معدنی و گرم نزد ایرانیان وجود دارد. به‌ویژه دسته‌بندی‌های بوعلی سینا که این مناطق را به آسایشگاه‌های معنوی، چشمه‌های درمانی و آب‌های گرم تقسیم کرده و نحوه استفاده از هر دسته را مورد بررسی قرار داده، نشان از اهمیت علمی این گونه مناطق نزد ایرانیان است. پیش از آن نیز یادگارهای باقیمانده در شهر نیشابور نشان‌دهنده نظام کانال‌کشی سنگی برای انتقال آب چشمه معدنی به نزدیکی معبد آناهیتا است. این وضعیت یادآور موقعیت چشمه قدیمی مرانو در ایتالیا با قدمتی پنج هزار ساله است. چشمه‌های معدنی مناطق مختلف ایران دارای بیش از ۳۰ عنصر معدنی از قبیل منیزیم، پتاسیم، سولفور، کلسیم و غیره هستند و برخی از آن‌ها خواص رادیواکتیویته دارند.

در طول زمان، گردشگری مبتنی بر استفاده از آب‌های معدنی مفهوم وسیعی یافت به طوری که استفاده از ویژگی‌های طبیعی مانند هوای سالم نیز جزو گردشگری سلامت محسوب می‌شود. با گذشت زمان مفهوم گردشگری سلامت از این هم فراتر رفته و شامل مسافرت بیماران به منظور دریافت انواع خدمات پزشکی شد. موضوع اخیر (مسافرت بیماران به منظور دریافت انواع خدمات پزشکی) نسبت به انواع دیگر گردشگری سلامت، جدید است

زیر شاخه های گردشگری سلامت

پتانسیل‌های گردشگری سلامت در ایران

در زمینه توریسم درمانی و جذب گردشگران سلامت همواره باید به چهار آیتم اساسی دراین زمینه توجه داشت. توانمندی‌های شاغلان حرفه پزشکی، تکنولوژی‌های روز و استانداردهای جهانی، اقتصاد درمان و هزینه‌های درمانی و مقررات داخلی کشور‌ها از عوامل مهم گردشگری سلامت هستند. ایران در هر چهار مورد ذکر شده نسبت به کشورهای همسایه و خاورمیانه از توانمندی‌های بهتری برخوردار است. که باید نهایت استفاده از پتانسیل موجود را کرد. اما متاسفانه تبلیغات مناسبی برای شناسایی توانمندی‌های پزشکی و گردشگری ایران در خارج صورت نگرفته است و رسانه‌های دولتی و سفارت‌خانه‌ها در این زمینه نقشی موثر دارند. امروزه صنعت توریسم درمانی در جهان بالاتر از صنایع نفت و طلا قرار دارد. این صنعت کم هزینه و پر درآمد است.

در بخش توریسم درمانی فقط به جذب گردشگر توجه نمی‌شود بلکه فراتر از آن می‌تواند موقعیت و جایگاه ایران را از نظر علمی، سیاسی ،اجتماعی و منطقه‌ای تقویت کند. در حالیکه توریسم درمانی در بسیاری از کشور‌ها نقش مهمی در ارز آوری دارد و هر ساله ۴۰ تا ۵۰ میلیارد دلار درآمد ارزی از طریق توریسم درمانی عاید کشورهای اروپایی و آمریکا می‌شود اما در ایران این صنعت جایگاه خود را باز نیافته و گام‌های نخستین راطی می‌کند در حقیقت در سال ۸۲ برای اولین بار توریسم درمانی در گردشگری ایران  از سوی وزارت بهداشت مورد توجه قرار گرفت. دولت ایران بر اساس برنامه‌ریزی‌های خود باید تا پایان برنامه چهارم توسعه ۳۰ درصد از نیاز‌های درمانی و بهداشتی کشور را از طریق صدور کالا، خدمات پزشکی و توریسم درمانی فراهم کند.

اهداف گردشگری سلامت در ایران

کشور‌های مبدا گردشگری سلامت به ایران

گردشگران سلامت بیشتر از کشور‌های جمهوری    آذربایجان، عراق، ترکمنستان، افغانستان، کویت، سوریه، لبنان، بحرین و ترکیه هستند و ایران طی یک دهه‌ی گذشته پیشرفتی ۲۰ تا ۲۵ درصدی در حوزه‌ی گردشگری سلامت داشته است.

نتيجه گيري:

احساس امنیت، آرامش و آسودگی خاطری است که توجه به ابعاد مختلف آن، ارتباطات و سرمایه اجتماعی عظیمی را به وجود می‌آورد که عامل ثبات، آرامش و لذت از فضاهای روستایی است؛ هرچند امروزه، فضاهای روستایی متأثر از برخی عوامل اجتماعی، اقتصادی و کالبدی، مشکلات بسیاری را برای امنیت روستاها ایجاد کرده‌اند و در گسترش آسیب‌های اجتماعی مؤثر بوده‌اند.. نزدیکی روستا به شبکه راه‌های اصلی یا قرارگرفتن آن در مسیر روستاهای مختلف و ارتباط نزدیک با دنیای خارج، احساس امنیت را تقویت می‌کند. افرادی که در فضای فیزیکی و اجتماعی سالمی زندگی می‌کنند، ضریب احساس امنیت زیادی از نظر ایمن‌بودن محیط اطرافشان نسبت به کسانی دارند که فضای اطراف آن‌ها آکنده از اختلالات و بی‌نظمی‌هاست؛ این اختلالات و بی نظمی‌ها، احساس ناامنی را در جسم و روان پدید می‌آورند و ضریب احساس امنیت را کاهش می‌دهند

در چند دهه گذشته گردشگری به عنوان ابزاری برای کمک به توسعه اقتصادی و اجتماعی نواحی روستایی مورد توچه بسیاری از متخصصان توسعه روستا و دولت ها قرار گرفته است گردشگری میتواند با روند ابعاد مثبت بازساخت مطلوب نواحی روستایی  باشد

گردشگران سلامت در كشور از امنيت برخوردار  می باشد در مناطق شمال غرب، غرب، مركز و شمال شرق كشور گردشگران از نظر كليه زير شاخصها امنيت متوسط رو به بالا داشتند. در حالي كه كمترين ميزان امنيت براي گردشگران سلامت در مناطق جنوب شرق و جنوب غرب كشور ميباشد

منابع:

1-   افتخاری، اصغر (1381)، ساختار و تأویل امنیت، درآمدی بر روش‌شناسی تفسیری، مطالعات راهبردی، شماره 15، سال 5، شماره 1، صص 30-11.

2-   افشار، زین‌العابدین (1385)، بررسی امنیت اجتماعی زنان در شهر تهران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، غفاری، غلامرضا، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران.

3-     بوزان، بارى (13781)، مردم، دولت‌ها و هراس، ترجمه پژوهشکده مطالعات راهبردى، پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران.

4-   پوراحمد، احمد.، عیوضلو، محمود.، حامد، محبوبه.، عیوضلو، داوود.، رضایی، فرشته (1391)، بررسی رابطه دینداری و احساس امنیت در فضاهای شهری و روستایی (مطالعه موردی: شهرستان کوهدشت)، پژوهش‌های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، شماره 1، سال 1، صص 20-1.

5-   پورجعفر، محمدرضا.، تقوایی، علی‌اکبر.، صادقی، علیرضا (1388)، خوانش تأثیر ساماندهی محورهای بصری بر ارتقای کیفیت محیط فضاهای عمومی شهری (نمونه موردی: خیابان آزادی تهران)، مدیریت شهری، شماره 24، صص 80-65.

6-     تریف، تری.، همکاران (1383)، مطالعات امنیتى نوین، ترجمه علیرضا طیب و وحید بزرگى، پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران.

7-   حقیقتیان، منصور (1393)، احساس امنیت زنان و برخی عوامل اجتماعی مؤثر بر آن (مورد مطالعه: زنان شهر اصفهان)، مطالعات جامعه‌شناختی شهری، شماره 10، صص 72-53.

8-   دربان‌آستانه، علیرضا.، عسگری، حشمت‌اله.، قربانی، فاطمه (1392)، تحلیل فضایی و پهنه‌بندی احساس امنیت روستاییان شهرستان شیروان و چرداول، آمایش جغرافیایی فضا، شماره 9، صص 127-105.

9-     راد جهانبانی، نفیسه.، رشیدپور، نازیلا (1389)، بررسی و سنجش حس امنیت در مناطق مختلف شهری، آرمان‌شهر، شماره 4، صص 32-17.

10- رفیعیان، مجتبی.، مؤیدی، محمد.، سلمانی، حسن.، توانگر، لیلا (1391)، ارزیابی احساس امنیت شهروندان با رویکرد منظر شهری (نمونه موردی: محله اوین)، مطالعات شهر ایرانی اسلامی، شماره 8، صص 68-55.

11- زنگی‌آبادی، علی.، زنگنه، مهدی (1390)، سنجش میزان احساس امنیت اجتماعی بین شهروندان شهرهای کوچک و مرزی (مطالعه موردی: شهر خواف)، دانش انتظامی، سال 13، شماره 1، صص 64-41.

12- زیاری، کرامت اله.، عیوضلو، داوود.، عیوضلو، محمود.، جهانبخش، ریکا (1392)، تحلیل تطبیقی احساس امنیت در فضاهای شهری و روستایی، مطالعه موردی: شهرستان کوهدشت، پژوهش‌های روستایی، سال 4، شماره 1، صص 164-137.

13- ساروخانی، باقر.، نویدنیا، منیژه (1385)، امنیت اجتماعی خانواده و محل سکونت در تهران، رفاه اجتماعی، پاییز 1385، دوره 6، شماره 2، صص 107-87.

14- شیخ بیگلو، رعنا (1392)، اثر مؤلفه‌های سلامت زیستی بر گرایش به مهاجرت در سکونتگاه‌های اقماری اصفهان، جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، شماره 51، صص 228-215.

15- گروسى، بهشید.، صافى‌زاده، حسین.، میراحمدى، مریم.، یزدانى، مصطفى (1387)، دیدگاه‌هاى پزشکان عمومی، متخصصان و پرستاران در مورد خشونت‌هاى خانگی، پزشکى قانونى، دوره 14، شماره 4، صص 246-240.

16- گیدنز، آنتونی (1378)، تجدد و تشخص، جامعه و هویت شخصی در عصر جدید، ترجمه ناصر موفقیان، نشر نی، تهران.

17- مازلو، آبراهام (1372)، انگیزش و شخصیت، ترجمه احمد رضوانی، انتشارات آستان قدس رضوی، مشهد.

18- مدیری، آتوسا (1385)، جرم، خشونت و احساس امنیت در فضاهای عمومی شهر، رفاه اجتماعی، سال 6، شماره 2۲، صص 28-11.

19- مرکز آمار ایران (1390)، سرشماری عمومی نفوس و مسکن، نتایج تفصیلی شهرستان نطنز.

20- مهدی‌زاده جواد (1385)، برنامه‌ریزی راهبردی توسعه شهری پایدار (تجربیات اخیر جهانی و جایگاه آن در ایران)، معاونت معماری و شهرسازی،‌ وزارت مسکن و شهرسازی، تهران.

21- نقدی‌بادی، حسین (1385)، یادمان کویر، بادرود، انتشارات دانش حامدون، تهران.

22- واثقی، قاسم (1381)، تدابیر و سیره عملی امام علی (ع) در تأمین اجتماعی، مرکز تحقیقات و پژوهش‌های ناجا، تهران.

23- وزین، نرگس.، مختاری هشی، حسین (1386)، نقش سرمایة اجتماعی در توسعه اقتصادی، همایش سرمایه اجتماعی.

24-Abbasi, E. (2012). The Local Geopolitical & Geo-economical Factors in Extension of Iran & Afghanistan Bilateral Relations [in Persian]. International Quarterly of Geopolitics, 8(3), 182-215. URL: http://www.iag.ir/journal/archive/item/download/201.

25-.Bhat, M. A. (2014). Safety ans Secutiry Perceptions: An Empirical Assessment of Tourists in Kashmir. Journal of Services Research, 13(2), 131-144.

26-George, R., & Booyens, I. (2014). Township Tourism Demand: Tourists’ Perceptions of Safety and Security. Urban Forum, 1-19. doi: 10.1007/s12132-014-9228-2.

نغمه صاحبی دکترا  تخصصی جغرافیا برنامه ریزی روستایی  واحد رشت ،دانشگاه آزاد اسلامی ،رشت ،ایران

پایگاه خبری میرزا کوچک نیوز: انتشار مطالب خبری و یادداشت های دریافتی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای منتشر می‌شود.